ಭಾರತ-ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಗಡಿ ವಿವಾದ ಸೃಷ್ಠಿಯಾಗಿದ್ದು ಏಕೆ?

ಭಾರತ- ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಗಡಿ ವಿವಾದವು ಎರಡು ನೆರೆಯ ದೇಶಗಳಾದ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳು ಮತ್ತು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯ ಸುತ್ತ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿರುವ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ವಿವಾದವು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಪ್ರದೇಶದ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಇದು ಇತರ ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೂ ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತ- ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಗಡಿ ವಿವಾದದ ಕುರಿತು ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ( ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಕಾಶ್ಮೀರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ) ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ.

1947 ರಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ನಂತರ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ವಿವಾದದ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಪ್ರವೇಶ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದಾಗ, ಭೌಗೋಳಿಕ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಅಂಶಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಭಾರತ ಅಥವಾ ಪಾಕಿಸ್ತಾನಕ್ಕೆ ಸೇರಿಕೊಳ್ಳುವ ಆಯ್ಕೆಯನ್ನು ರಾಜಪ್ರಭುತ್ವದ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು. ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರದ ಮಹಾರಾಜ, ಹರಿ ಸಿಂಗ್, ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಉಳಿಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು ಆದರೆ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1947 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸೇರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು, ಇದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಮೊದಲ ಕಾಶ್ಮೀರ ಯುದ್ಧ( 1947- 1948) ಕಾಶ್ಮೀರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವೆ ಮೊದಲ ಸಂಘರ್ಷವು ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರವು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸೇರ್ಪಡೆಯಾದ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದ ನಂತರ ಸಂಭವಿಸಿತು. ಈ ಯುದ್ಧವು ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಕದನ ವಿರಾಮದೊಂದಿಗೆ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು, ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಭಾರತ( ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ) ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನ( ಆಜಾದ್ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರ ಮತ್ತು ಗಿಲ್ಗಿಟ್- ಬಾಲ್ಟಿಸ್ತಾನ್) ನಿಯಂತ್ರಿಸುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿಸಿತು. ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ( LoC) 1949 ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಕದನ ವಿರಾಮ ರೇಖೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ,

ಇದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರುವ ಕಾಶ್ಮೀರದ ಭಾಗಗಳ ನಡುವಿನ ವಾಸ್ತವಿಕ ಗಡಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಆವರ್ತಕ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಘರ್ಷಣೆಗಳ ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ನಂತರದ ಘರ್ಷಣೆಗಳು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವು 1965 ಮತ್ತು 1971 ರ ಯುದ್ಧಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಮೊದಲ ಕಾಶ್ಮೀರ ಸಂಘರ್ಷದ ನಂತರ ಹಲವಾರು ಯುದ್ಧಗಳು ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಚಕಮಕಿಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿವೆ. 1971 ರ ಯುದ್ಧವು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ( ಹಿಂದಿನ ಪೂರ್ವ ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಸೃಷ್ಟಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣ). ಹದಗೆಟ್ಟ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳು. ಸಿಯಾಚಿನ್ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್ ವಿವಾದ ಸಿಯಾಚಿನ್ ಗ್ಲೇಸಿಯರ್, ಪ್ರದೇಶದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ವಿವಾದದ ಮತ್ತೊಂದು ಅಂಶವಾಗಿದೆ.

ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು 1980 ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಕಠಿಣ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಿಲಿಟರಿ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್ ಮತ್ತು ಶಕ್ಸ್‌ಗಾಮ್ ಕಣಿವೆ ಜಮ್ಮು ಮತ್ತು ಕಾಶ್ಮೀರವನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಚೀನಾದಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲ್ಪಡುವ ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್ ಪ್ರದೇಶದ ವಿವಾದಗಳಿವೆ, ಆದರೆ ಭಾರತವು ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದಿಂದ ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಬಿಟ್ಟುಕೊಟ್ಟಿತು ಆದರೆ ಭಾರತವು ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಿದೆ.. ನಿರ್ಣಯದ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಭಾರತ- ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ಮಾತುಕತೆಗಳು ಮತ್ತು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಿಹರಿಸಲು ಹಲವಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಹಲವಾರು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.

1972 ರ ಶಿಮ್ಲಾ ಒಪ್ಪಂದ ಮತ್ತು 1999 ರ ಲಾಹೋರ್ ಘೋಷಣೆಯು ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಗಳು ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಭಾರತ- ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಗಡಿ ವಿವಾದವು ಬಗೆಹರಿಯದೆ ಉಳಿದಿದೆ ಮತ್ತು ಆವರ್ತಕ ಗಡಿಯಾಚೆಗಿನ ಚಕಮಕಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಘರ್ಷಗಳು ಸಂಭವಿಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತವೆ. ಎರಡೂ ದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ದೇಶೀಯ ರಾಜಕೀಯ ಡೈನಾಮಿಕ್ಸ್‌ನಿಂದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯು ಮತ್ತಷ್ಟು ಜಟಿಲವಾಗಿದೆ. ಭಾರತ- ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಗಡಿ ವಿವಾದವು ಐತಿಹಾಸಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಆಯಾಮಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಮತ್ತು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ.

ಎರಡೂ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಶಾಶ್ವತ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಹುಡುಕಾಟವು ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತದೆ.