ಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿರೋಧ ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿಯವರ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿರೋಧದ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ( ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ) ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಭಾರತದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲ ಸಾಧನವಾಗಿತ್ತು. ನಾಗರಿಕ ಅಸಹಕಾರ, ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅಸಹಕಾರದ ಕೃತ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ, ಭಾರತೀಯ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತ್ವವನ್ನು ತೋರಿಸಿತು. ವಿಶ್ವ ಸಮರ I ಮತ್ತು II ವಿಶ್ವ ಸಮರ I ಮತ್ತು II ರಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯು ಭಾರತವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಸ್ವ- ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಅರ್ಹವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಹೇಳಿಕೆಯ ಪೊಳ್ಳುತನವನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿತು.
ಯುದ್ಧಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಕೊಡುಗೆಯು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಉದಯ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್( INC) ಮತ್ತು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್‌ನಂತಹ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ರಚನೆಯು ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ ಮತ್ತು ಸ್ವರಾಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಆರ್ಥಿಕ ಶೋಷಣೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ನೀತಿಗಳು ಭಾರತದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಬ್ರಿಟನ್‌ನ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಭಾರತೀಯರು ತಮ್ಮ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕೋರಿದರು.
ಸಾಮೂಹಿಕ ಚಳವಳಿಗಳು ಸಾಲ್ಟ್ ಮಾರ್ಚ್, ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿ ಮತ್ತು ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳವಳಿಯಂತಹ ಸಾಮೂಹಿಕ ಚಳುವಳಿಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಲು ಜನರ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದವು. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒತ್ತಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮುದಾಯದ ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ಅಸಮ್ಮತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ- ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಬದ್ಧತೆಯು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾತ್ರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸರೋಜಿನಿ ನಾಯ್ಡು, ಅನ್ನಿ ಬೆಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಇತರರು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು.
ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ 1947 ರಲ್ಲಿ ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಭೀಕರತೆಯು ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ತ್ವರಿತಗೊಳಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಆಗಸ್ಟ್ 15, 1947 ರಂದು ಭಾರತವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹೋರಾಟವು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಿಂದ ಹಲವಾರು ತ್ಯಾಗಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಾದಿಯು ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗಗಳಿಲ್ಲದೆ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಇದು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಪಾಲಿಸಬೇಕಾದ ಕ್ಷಣವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ.
ಯುದ್ಧಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸೈನಿಕರು ಮತ್ತು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಕೊಡುಗೆಯು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ಉದಯ ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್( INC) ಮತ್ತು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಮುಸ್ಲಿಂ ಲೀಗ್‌ನಂತಹ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ ರಚನೆಯು ರಾಜಕೀಯ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ ಮತ್ತು ಸ್ವರಾಜ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಡಿಕೆಗಳ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಿತು. ಆರ್ಥಿಕ ಶೋಷಣೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಸಾಹತುಶಾಹಿ ನೀತಿಗಳು ಭಾರತದ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಬ್ರಿಟನ್‌ನ ಲಾಭಕ್ಕಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಭಾರತೀಯರು ತಮ್ಮ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಕೋರಿದರು.
ಸಾಮೂಹಿಕ ಚಳವಳಿಗಳು ಸಾಲ್ಟ್ ಮಾರ್ಚ್, ಅಸಹಕಾರ ಚಳವಳಿ ಮತ್ತು ಕ್ವಿಟ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಳವಳಿಯಂತಹ ಸಾಮೂಹಿಕ ಚಳುವಳಿಗಳು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಲು ಜನರ ಸಂಕಲ್ಪವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದವು. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಒತ್ತಡ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮುದಾಯದ ವಸಾಹತುಶಾಹಿಯ ಅಸಮ್ಮತಿ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ- ನಿರ್ಣಯಕ್ಕೆ ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆಯ ಬದ್ಧತೆಯು ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹೋರಾಟವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು. ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾತ್ರ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳವಳಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸರೋಜಿನಿ ನಾಯ್ಡು, ಅನ್ನಿ ಬೆಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಇತರರು ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಮಹಿಳಾ ಹಕ್ಕುಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಪಾತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಿದರು.
ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ 1947 ರಲ್ಲಿ ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಕೋಮು ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಭೀಕರತೆಯು ಬ್ರಿಟಿಷರನ್ನು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ತ್ವರಿತಗೊಳಿಸಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಆಗಸ್ಟ್ 15, 1947 ರಂದು ಭಾರತವು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹೋರಾಟವು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಜದ ವಿವಿಧ ವಿಭಾಗಗಳಿಂದ ಹಲವಾರು ತ್ಯಾಗಗಳು ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು ಎಂದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಹಾದಿಯು ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗಗಳಿಲ್ಲದೆ ಇರಲಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಇದು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಮತ್ತು ಪಾಲಿಸಬೇಕಾದ ಕ್ಷಣವಾಗಿ ಉಳಿದಿದೆ.
